DE CODE VAN OPPERVLAKKIGHEID ONDER MANNEN

“Harmpie!!” klonk het uit een busje vol, voor mij, onbekende mannen. Het waren tien vrienden uit Nederland die naar Zweden kwamen en mij hadden gevraagd om een dagje met hen te gaan vissen. Ze waren in een vrolijke bui, maakten grappen en hadden zin in een paar uurtjes op het water.
Het werd een gezellige middag en er werden een paar vissen gevangen door de heren. Er kwamen op het water de nodige slechte grappen en groffe opmerkingen met een knipoog voorbij. Ze namen elkaar voortdurend in de maling, maar alles gebeurde in harmonie. Deze groep kende elkaar al jaren, sommigen zelfs al twintig jaar.

Toch viel me iets op, iets wat ik vaker zie bij vriendengroepen of groepen mannen. Er is veel ruimte voor grappen en elkaar een beetje voor schut zetten, maar weinig ruimte voor diepere gesprekken.

Op een gegeven moment zat ik met twee van deze mannen in de boot. We spraken over hoe lang hun relaties al duurden en hoeveel quality time ze nog één op één met hun partners hadden.

Na een paar minuten zei een van de mannen: “Wel gaaf om het hier eens over te hebben. Hier praten wij nooit over.” Ik was echt geschokt, want het was helemaal niet zo’n spannend of diepgaand gesprek. Het was nog maar het eerste laagje, en zelfs dat laagje werd na twintig jaar door deze groep niet doorgeprikt. Alles bleef aan de oppervlakte. Ze gingen wekenlang met elkaar op vakantie, maar het bleef alleen bij grappen en leuk doen. De diepere, kwetsbaardere laag werd structureel vermeden.

Het lijkt vaak een ongeschreven code onder mannen te zijn: niet kwetsbaar zijn. Hou het leuk, hou het grappig, hou het oppervlakkig. Zodra iemand wel kwetsbaar probeert te zijn en iets wil delen, wordt er snel een grap over gemaakt of belachelijk gemaakt. Er is altijd wel iemand in de groep die het snel terugbrengt naar de oppervlakte.
De persoon die probeerde zijn kwetsbaarheid te tonen, zal het de volgende keer niet zo snel meer doen, omdat er niet fijn mee omgegaan wordt. Als je echt iets kwetsbaars wilt delen en steun van je vrienden wilt, is het erg pijnlijk als daar alleen maar om gelachen wordt. Ook voor anderen die dit zien, betekent het dat zij bewust of onbewust minder zullen gaan delen van wat er in hen omgaat, want blijkbaar is dit niet de plek daarvoor.

Het is even makkelijk als moeilijk om dit te doorbreken: begin zelf met kwetsbaar delen. Het hoeft niet heel spannend te zijn, maar één laagje dieper dan je gewend bent. Als iemand dan een grap maakt, kun je zeggen: “Hey, ik zou het fijn vinden om hier even echt over te kunnen praten, mag dat?” Dan zal iemand zeer waarschijnlijk niet nog een grap maken. En als het toch weer gebeurt, kun je het nog een keer herhalen: “Hey, volgens mij had ik gevraagd of we het even serieus konden hebben. Ik heb echt behoefte aan een serieus gesprek.”
Ook als je het ziet gebeuren dat iemand iets deelt en er wordt een grap gemaakt, kun je zeggen: “Laten we hier niet grappig over doen. Volgens mij wil hij even iets delen. Laten we er naar luisteren.”

De code van oppervlakkigheid onder mannen mag wat mij betreft overboord. Het is vaak een teken van onveiligheid. Iemand voelt zich niet veilig om kwetsbaarheid te tonen, of meerdere in een groep bewaken dat het ook niet gebeurt bij de anderen door grappig te doen. Het is juist de kwetsbaarheid van de grappenmakers die zichtbaar mag worden, want zij proberen de kwetsbaarheid te ontwijken omdat ze die zelf het meest voelen en proberen te beschermen.

Er gaan geweldige dingen gebeuren als er binnen een groep vrienden of een groep mannen juist wel die diepere laag wordt aangeboord. Mannen kunnen geweldige steun aan elkaar hebben en enorme kracht ontlenen aan het durven delen en kwetsbaar zijn. Als mannen onder elkaar hun wonden durven te tonen ontstaat er ruimte om ongezonde patronen los te laten. Je doet jezelf en je vrienden dus een enorm plezier als je ervoor kiest om de code van oppervlakkigheid te doorbreken.

Ik hoop dat deze blog jou helpt om deze eerste stap te zetten. Het vraagt een beetje moed, maar je krijgt er gigantisch veel voor terug: waardevolle en diepere vriendschappen. Je bent daarmee ook meteen een betere vriend voor jouw vrienden.

Heel veel succes en als je er eens over wil sparren, weet je me te vinden. En als je wilt neem ik jou en je vrienden een week mee het bos in, met de backpack, tentje en slaapzak. Een week hiken en wildkamperen. Daar help ik jou en je vriendengroep om het patroon van oppervlakkigheid definitief te doorbreken.

HARM OOSTERHUIS – COACH VOOR MANNEN